LAND2LA05 - Landafræði - Land- og auðlindanýting

Viðfangsefni: Kortalestur, landnýting, auðlindanýting, fólksfjölgun, búsetumynstur, vatnsauðlindir

Lýsing: Í þessum áfanga er fjallað um landafræði sem fræðigrein, notagildi hennar og tengsl við aðrar fræðigreinar. Lögð er áhersla á kortalestur, fjallað er um landnýtingu á Íslandi og á heimsvísu, breytingar á notkun lands og afleiðingar þess. Skilgreint er hvað felst í skipulagi lands og á hvaða stoðum slíkt skipulag hvílir. Gerð er grein fyrir undirstöðum efnahagslífs, nýtingu auðlinda og tengslum þessara þátta. Kynnt eru grunnhugtök í lýðfræði, vandamál er tengjast fólksfjölgun og breytingum á búsetumynstri og orsakir og afleiðingar fólksflutninga. Nemendur kynna sér vatn sem auðlind, áhrif vatnsskorts og nýtingamöguleika vatns. Megináhersla er á að nemendur vinni nokkur sérhæfð en fjölbreytt verkefni sem krefjist upplýsingaöflunar með margskonar miðlum og úr fjölbreyttum heimildum.

Forkröfur: engar

Þekkingarviðmið: Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

• merkingu hugtaka eins og landnýting, skipulag, auðlind og sjálfbær þróun
• samspili nýtingar mannsins á auðlindum og þróun umhverfis
• helstu gerðum og hlutverki skipulags, svo sem aðal-, svæða- og deiliskipulags
• hvernig nýtingamöguleikar vatns eru í heiminum
• mikilvægum lýðfræðilegum hugtökum, t.d. aldursskiptingu, fæðingar- og dánartíðni, barnadauða, meðalævi, lífslíkur, offjölgun og búsetumynstur
• kenningum um mannfjöldabreytingu, þróun mannfjöldapýramída
• tímamismun milli landa og átti sig á mismunandi árstíðum í heiminum
• hvernig land er nýtt á Íslandi og hvernig þróun atvinnulífs hefur haft áhrif á búsetumynstur
• sögu þéttbýlismyndunar og þróunar til dagsins í dag, bæði erlendis sem og hérlendis
• þekkja þá þætti samskipta og skipulags sem nauðsynleg eru í menningarsamfélagi nútímans
• hvernig land er nýtt á Íslandi og hvernig þróun atvinnulífs hefur haft áhrif á búsetumynstur á Íslandi
  
  

Leikniviðmið: Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

• nota algengustu hugtök landfræðinnar
• reikna út tímamismun milli landa og staðsetningu í bauganeti jarðar
• skilja þarfir mismunandi menningarheima og lífsgæði
• lesa almennar upplýsingar úr landakortum hvað varðar vegalengdir, hæðarlínur og staðsetningu ýmissa þátta svo sem stærð þorpa og bæja, vegakerfi og samgöngur.
• nýta algengar leitarvélar til að ná fram landfræðilegum upplýsingum
  
  

Hæfniviðmið: Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

• yfirfæra fræðin á umhverfi sitt
• átta sig á staðsetningu landa, heimsálfa og landamæra í hagnýtum skilningi
• skilja hversu mikilvægt er að takmarka eða vinna úr auðlindum heimsins
• vinna með og skilja mikilvægi skipulags til sjávar og sveita
• skilja þarfir Íslendinga til að afla sér lífsviðurværis og að viðhalda auðlindum okkar lands til að búseta á Íslandi haldi sínum gæðum
• skilja þarfir mismunandi menningarheima og lífsgæði