ÞJÓÐ2GH05 - Þjóðhagfræði - Grunnhugtök og markaðsöfl

Viðfangsefni: Grunnhugtök og samspil þeirra, hagfræðileg orsakasamhengi, markaðsöfl, utanríkisviðskipti

Lýsing: Kynnt eru grunnhugtök og meginviðfangsefni hagfræðinnar s.s. efnahagshringrásin, framboð og eftirspurn, verðmyndun í fullkominni samkeppni, utanríkisviðskipti, fjármál og hlutverk hins opinbera, mismunandi hagkerfi og kenningar, þjóðarframleiðsla og hagvöxtur, verðbólga og vísitölur. Fjallað er um grunneiningar hagkerfisins og samspil þeirra í markaðsþjóðfélagi. Hringrás efnahagslífsins er útskýrð og fjallað um helstu hagstærðir þjóðarbúsins og innbyrðis tengsl þeirra. Meginþættir í efnahagsþróun eru teknir fyrir og hagræn vandamál skoðuð með dæmum úr íslensku efnahagslífi. Kynnt er margvísleg framsetning á hagfræðilegu efni. Nemendur fá þjálfun í að lesa úr línuritum og innsýn í notkun vísitalna, hlutfallareiknings, vegins meðaltals og fleiri algengra aðferða við vinnslu á hagfræðilegum upplýsingum. Áhersla er lögð á að nemendur geti hagnýtt sér Netið til öflunar hagfræðilegra upplýsinga.

Forkröfur: Engar

Þekkingarviðmið: Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

• grundvelli hagfræðinnar sem fræðigreinar, meginviðfangsefnum og grundvallarspurningum
• uppruna tekna samfélagsins
• helstu kenningum Adam Smith og John M. Keynes
• markaðsöflunum, jafnvægi markaðarins og verðteygni
• helstu einkenni markaðshagkerfis, blandaðs hagkerfis og miðstýrðs áætlanahagkerfis
• grunneiningum hagkerfisins og meginhlutverk þeirra
• lögmálinu um minnkandi afrakstur í framleiðslu
• hringrás opins, blandaðs hagkerfis
• hlutverki og umsvifa hins opinbera í efnahagslífinu og aðferða til fjármögnunar þess
• einkavæðingu
• helstu markmið og leiðir við stjórn efnahagsmála
• verðbólgu, mismunandi tegundum verðbólgu, orsökum, afleiðingum og hugsanlegum lausnum
• helstu aðferðum og stærðum uppgjörs þjóðhagstærða
• hagvexti, þýðingu hennar og forsendur
• atvinnuleysi, orsökum, afleiðingum og hugsanlegum lausnum
• greiðslujöfnuði og samsetningar hans með sérstakri áherslu á viðskiptajöfnuð
• áhrifaþætti um nafngengi gjaldmiðla og tilhögun við skráningu á gengi íslensku krónunnar
• helstu ákvörðunarþátta utanríkisviðskipta, svo sem kenninga um hlutfallslega yfirburði og algjöra yfirburði
• helstu aðila á peningamarkaði og hlutverki seðlabanka Íslands
• efnahagslegu samhengi í þjóðfélaginu
  
  

Leikniviðmið: Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

• reikna út markaðsjafnvægi og verðteygni út frá gefnum stærðfræðilegum forsendum um eftirspurn og framboð
• reikna út helstu stærðir þjóðhagsreikninga
• reikna verðbólgu og breytingu á vísitölum
• reikna út þjóðhagstærðir á föstu verðlagi og hlutfallslegar breytingar á milli ára
• reikna hagvöxt
• reikna atvinnuleysi
• reikna út hlutfallslega yfirburði í milliríkjaviðskiptum þjóða
• hagnýta sér netið til öflunar hagfræðilegra upplýsing
  
  

Hæfniviðmið: Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

• útskýra lögmál markaðarins og meginþætti verðmyndunar á markaði
• nota þá þekkingu sem hann hefur öðlast til lausnar á raunverulegum viðfangsefnum hagfræðinnar
• draga ályktanir um samspil mismunandi efnahagsþátta- og stærða
• yfirfæra hagfræðilegar kenningar og aðferðir yfir á raunveruleg dæmi
• bera saman ýmsar þjóðhagsstærðir óháð tíma
• lesa um efnahagsleg málefni og hlusta á umræður með skilningi
• taka þátt í daglegri efnahagsumræðu út frá faglegu sjónarmiði
• beita upplýsingatækni við öflun upplýsinga og lausn verkefna